Azot (z łac. Nitrogenium) N

nitronatryt (występowanie: Chile, Boliwia, Peru, Egipt), nitrobaryt ( Austria, Chile, Niemcy), nitrokalit (Chile, Peru, Boliwia)

W warunkach normalnych bezbarwny, bezwonny gaz, niepalny, reaktywny w kontaktach z innymi pierwiastkami. Jego trwałość wynika z potrójnego wiązania między atomami azotu w cząsteczce N2. Jest niezbędny do tworzenia kwasów nukleinowych, a także aminokwasów, które są podstawowymi składnikami białek (fundamentalna część życia organizmów). Jest pierwiastkiem biogennym co znaczy, że wchodzi w skład każdego organizmu żywego.

N2O, Mg3N2, Si3N4, N2O3 , NO2, NH3, HNO3

W przemyśle najczęściej stosuje się destylację frakcjonowaną powietrza, w której azot jest oddzielany od innych składników powietrza na podstawie różnic w ich temperaturach wrzenia. Proces ten wykorzystuje niskie temperatury i jest oparty na zasadzie skraplania azotu. Alternatywnie, azot może być wytwarzany w procesie adsorpcji, gdzie jest adsorbowany na specjalnych materiałach porowatych, takich jak molekularne sita zeolitowe. Inny sposób to proces membranowy, który wykorzystuje membrany o selektywnym przepuszczaniu azotu.

Azot jest wykorzystywany do pakowania żywności, co pomaga zwiększyć jej trwałość poprzez eliminację tlenu. Ciekły azot stosowany jest w kriochirurgii do usuwania zmian skórnych, brodawek i innych form wzrostu skórnego. Jest również wykorzystywany do chłodzenia układów elektronicznych oraz jest głównym składnikiem amoniaku, który jest podstawowym nawozem azotowym stosowanym w rolnictwie. Oprócz tego jest wykorzystywany do napełniania opon samolotów i rakiet.

Największym producentem azotu na świecie są Stany Zjednoczone, innymi ważnymi producentami są: Algieria, Australia, Kanada, Chiny

Azot stanowi około 78% objętości atmosfery Ziemi, co czyni go najobfitszym gazem w naszym otoczeniu. Azot jest niezbędny do życia, ponieważ jest składnikiem białek i DNA, rośliny pobierają go z gleby, a zwierzęta z pożywienia. Azot jest znany ze swoich właściwości kriogenicznych, co oznacza, że może być skroplony przy bardzo niskich temperaturach. Proces Habera-Boscha to główna metoda produkcji amoniaku z azotu i wodoru, co jest kluczowe w produkcji nawozów sztucznych. W nurkowaniu na duże głębokości, azot wchodzi w skład mieszanki oddechowej, aby zapobiec chorobie dekompresyjnej. Azot krąży pomiędzy jego pierwotnym źródłem, czyli atmosferą, a roślinami, glebami, skałami, wodami. Większość azotu z atmosfery trafia do biosfery poprzez wolno żyjące bakterie azotowe występujące np. w roślinach motylkowych. Po obumarciu bakterii i roślin azot dostaje się do gleby jako organiczna forma. W glebie ulega procesowi mineralizacji i końcowym etapem są sole amonowe i azotanowe. Te są pobierane ponownie przez rośliny lub wymywane przez wody lub w przypadku soli amonowych także są sorbowane przez minerały ilaste i częściowo trwale wbudowane w te minerały.