Chalkopiryt

siarczki

tetragonalny

CuFeS2

4 do 4,5 w skali Mohsa

4,2 do 4,3 g/cm3

niewyraźna

mosiężnożółta, często z pstrymi nalotami

metaliczny

Powstaje w procesach magmowych, we wczesnym stadium krystalizacji magmy; rozpowszechniony jest również w utworach żyłowych pneumatolitycznych i hydrotermalnych; występuje w złożach osadowych w towarzystwie chalkozynu, bornitu i kowelinu; występuje we większości miejsc na świecie na przykład USA, Rumunia, Rosja, Niemcy, Japonia, Zambia, Norwegia; w Polsce można go znaleźć w województwie dolnośląskim oraz świętokrzyskim, a także w Górach Kaczawskich

Chalkopiryt podobnie jak piryt pochodzi z grupy siarczków, charakteryzuje się mosiężnozółtą barwą jednak naloty na jego powierzchni mogą przyjmować bardzo różnorodne ubarwienie, tworzy kryształy o pokroju czworościanów lub skalenoedrów, jego najpiękniejsze kryształy występują w formie szczotek krystalicznych; charakteryzuje się metalicznym połyskiem, muszlowym lub nierównym przełamem oraz niewyraźną łupliwością; posiada jedno główne zastosowanie, mianowicie jest źródłem miedzi na rynku światowym (z chalkopirytu wytwarza się około 80% całej produkowanej miedzi), jest kamieniem kolekcjonerskim, szczególnie jeżeli posiada kolorowe naloty, podobnie jak piryt może być źródłem złota, ale i srebra, które występują w nim jako domieszki

Nazwa pochodzi od greckiego słowa chalkós,, co oznacza „miedź” oraz słowa pyrítes, co oznacza "iskrzący"; posiadł też inną nazwę, mianowicie „kruszec pawia”, ponieważ jego naloty mogą przyjmować kolory podobne do tych, jakie ma ogon pawia; jest jednym z najwcześniej wykorzystywanych przez człowieka minerałów, ponieważ był wykorzystywany już w epoce brązu jako źródło miedzi; chalkopiryt wygląda jak piryt i dlatego można go łatwo z nim pomylić; ze względu na swój kolor i wysoką zawartość miedzi chalkopiryt często nazywany jest „żółtą miedzią”; uważa się, że Egipcjanie (już 3900 r. p.n.e.) byli pierwszymi ludźmi, którzy stworzyli brąz, mieszaninę miedzi i cyny, co oznaczało to początek epoki brązu