Chlor (z łac. Chlorum) Cl

Sylwin (występowanie: Niemcy, Wielka Brytania, Kanada, w Polsce występuje na Kujawach), halit (Włochy, Francja, Portugalia, w Polsce w kopalni soli „Wieliczka” oraz w Bochni), karnalit (Niemcy, Rosja, Hiszpania, w Polsce głównie w Inowrocławiu i Kłodawie).

Niemetal, żółtozielony gaz o charakterystycznym drażniącym zapachu, trujący, tworzy dwuatomowe cząsteczki Cl2, bardzo aktywny chemicznie. Reaguje bezpośrednio z większością pierwiastków, jest silnym utleniaczem. Chlor skrapla się w temperaturze - 34°C, z wodorem tworzy bardzo mocny kwas HCl (kwas solny) występujący w żołądku człowieka.

HCl, NaCl, CaCl2, HClO4, HClO

Większość chloru wytwarzana jest elektrolitycznie, w procesie membranowym, lub w procesie z ogniwem rtęciowym. W każdym procesie roztwór soli (chlorek sodu lub potasu) poddaje się elektrolizie pod wpływem bezpośredniego prądu elektrycznego, który przekształca jony chlorkowe w chlor pierwiastkowy. W przypadku procesu elektrolizy etapy procesu są następujące: po rozpuszczeniu w wodzie chlorek sodu tworzy solankę, następnie do solanki doprowadzana jest energia elektryczna w celu wytworzenia gazowego chloru (Cl2). W wyniku tego powstają dwie inne substancje: soda kaustyczna (najczęściej w postaci wodorotlenku sodu [NaOH]) i wodór (H2), reakcja ta zachodzi zgodnie z równaniem: 2NaCl + 2H2O = H2 + Cl2 + 2NaOH. Powstałe gazy (chlor i wodór) są od siebie oddzielane, a wodór można wykorzystać do innych reakcji chemicznych.

Chlor jest surowcem do produkcji polichlorku winylu (PCV) jednego z najczęściej produkowanego tworzywa sztucznego. Jest powszechnie stosowany w basenach jako środek dezynfekujący. Pierwiastek ten jest używany do produkcji kwasu solnego HCl, który jest stosowany w przemyśle chemicznym do różnych celów takich jak produkcja soli czy rozpuszczalników. Podczas produkcji papieru i tkanin chlor stosuje się jako środek wybielający. Stosowany jest również w środkach czyszczących, w tym w wybielaczach domowych, które są chlorem rozpuszczonym w wodzie. Chlor stosuje się do wytwarzania chlorków, chlorowanych rozpuszczalników, pestycydów, polimerów, kauczuków syntetycznych i czynników chłodniczych.

Największym producentem chloru na świecie są Stany Zjednoczone, istotnymi producentami są również Australia, Brazylia, Kanada, Chile czy Chiny.

Chlor jest szeroko stosowany do dezynfekcji wody w systemach miejskich i innych źródłach wody pitnej. Zapobiega to rozprzestrzenianiu chorób zakaźnych i jest kluczowe dla zdrowia publicznego. Chlor jest skutecznym środkiem do kontroli mikroorganizmów, bakterii i glonów w basenach i innych obiektach rekreacyjnych. Chlor jest stosowany do oczyszczania wody pitnej od roku 1908, kiedy to został wprowadzony w stanie New Jersey, USA. W ciągu następnej dekady proces ten zyskał na popularności, a od 1918 roku rząd USA nakazał oczyszczanie w ten sposób całej wody pitnej. Produkcja i utylizacja plastików zawierających chlor, zwłaszcza w przypadku odpadów, może stanowić problem ze względu na trudności w ich biodegradacji. Gdyby cały chlor znajdujący się w morzach został uwolniony do atmosfery w postaci gazu, ciężar atmosfery wzrósłby pięciokrotnie. Jony chloru pomagają regulować ciśnienie osmotyczne i pomagają nam trawić pokarm. Większość chloru w naszej diecie pochodzi z chlorku sodu – czyli soli kuchennej. Sir Humphry Davy jako pierwszy zidentyfikował chlor i nazwał go już w 1811 roku. Czysty chlor był już produkowany kilkadziesiąt lat wcześniej przez Carla Wilhelma Scheele, ale nie zdawał sobie sprawy, że jest to odrębny pierwiastek, zamiast tego mylił go z tlenem. Davy nazwał chlor od greckiego słowa „chloros” oznaczającego kolor zielono-żółty. Szacuje się, że jeden atom chloru może zniszczyć 100 000 cząsteczek ozonu, powodując poważne zubożenie tej kluczowej warstwy stratosferycznej i poważne zagrożenie dla naszego klimatu. Jest to jeden z powodów, dla których należy obchodzić się z chlorem bardzo ostrożnie.