Onyks

tlenki

trygonalny

SiO2

7 w skali Mohsa

2,65 do 2,67 g/cm3

zła

biało-czarny z rożnymi odmianami

szklisty, jedwabisty

Naturalne onyksy należą do skał rzadkich; powstają w pogazowych pustkach w skałach wulkanicznych, często uzyskuje się onyks sztuczny, produkowany na bazie agatów; onyks zalicza się do minerałów szlachetnych i występuje w różnych regionach świata, w tym w Grecji, Urugwaju, Argentynie, Australii, Brazylii, Kanadzie, Chinach, Niemczech, Pakistanie, Indiach, Madagaskarze, Ameryce Łacińskiej, Wielkiej Brytanii i Stanach Zjednoczonych; w Polsce raczej ten minerał nie jest spotykany

Onyks, czyli tlenek krzemu (IV) należący do grupy tlenków charakteryzuje się bardzo regularnymi kryształami, budowa samych kryształów cechuje się równoległymi biało-czarnymi warstwami, które mogą też występować w innych podobnych barwach; charakteryzuje się szklistym oraz jedwabistym połyskiem, złą łupliwością oraz brakiem przełamu; jest wykorzystywany przede wszystkim jako kamień ozdobny, do produkcji wszelakiego rodzaju rzeźb i ozdób, jest doskonałym materiałem do inkrustacji, wykorzystywany szeroko również w jubilerstwie do produkcji wysokiej jakości galanterii

Nazwa onyksu wzięła się od greckiego słowa όνυξ , które oznacza „pazur”, nawiązując do jego wysokiej twardości (aż 7 w skali Mohsa ); onyks ma ogromne znaczenie historyczne i był już znany na przykład w starożytnych Chinach, gdzie zastrzeżony był wyłącznie dla chińskich cesarzy, pod groźbą kary śmierci; posiada cechę zwaną dwójłomność (zdolność do podwójnego załamania przechodzącego światła); od wieków kojarzony jest z siłą (w starożytnym Rzymie wykuwano z niego wizerunki boga Marsa); najczęściej spotykane są czarno-białe warstwy onyksu, zwykle z warstwą podkładową w kolorze czarnym i białą warstwą na wierzchu, nazywa się go powszechnie „arabskim onyksem” lub „prawdziwym” onyksem; onyks, który jest czarny u podstawy, ale z bardzo cienką warstwą bieli, nazywany jest „onyksem Nicolo”; ta odmiana ma tak cienką warstwę bieli, że wydaje się niebieska na tle czarnej podstawy; onyks, który ma żółte, czerwone lub brązowawe warstwy, jest powszechnie nazywany „sardonyksem” i był dość powszechny w kulturach europejskich i na Bliskim Wschodzie; stosowano go od czasów starożytnych; niektórzy twierdzą, że Kleopatra nosiła biżuterię z onyksu w starożytnym Egipcie, aby ją chronić i ostrzegać przed nadchodzącymi niebezpieczeństwami; sardonyks został odkryty na wykopaliskach w Knossos jako część sztuki minojskiej na Krecie; Pliniusz Starszy używał onyksu jako jednego ze swoich naturalnych zabiegów leczniczych, dzięki czemu był dobrze znany w starożytnej Grecji i starożytnym Rzymie